اندازه صنعت تلکام کشور: ۲۰۰ هزار میلیارد تومان؛ نشست «اینترنت، فیلترینگ، ما و شما – پسا فیلترینگ» برگزار شد

نشست «اینترنت، فیلترینگ، ما و شما – پسا فیلترینگ» روز سه‌شنبه، ۱۸ دی‌ماه ۱۴۰۳، در اتاق بازرگانی ایران با حضور چهار نفر از هشت نفر دعوت‌شده برگزار شد. در این نشست که به بررسی ابعاد فیلترینگ و پیامدهای آن اختصاص داشت، موضوعاتی همچون حق قانونی مردم برای دسترسی آزاد به اینترنت، تأثیرات فیلترینگ بر صنعت تلکام و ضرورت رفع این محدودیت‌ها مطرح شد.

مروری بر تاریخچه فیلترینگ در ایران

محمد کشوری، پژوهشگر، در ابتدای نشست به مرور تاریخی از تحولات اینترنت و فیلترینگ در ایران پرداخت. او با اشاره به فیلترینگ اولین سایت‌ها در سال ۱۳۸۳ و محدودیت‌های بیشتر در سال‌های پس از آن، گفت: «از دهه ۱۳۸۰ تاکنون، فیلترینگ پلتفرم‌هایی مانند توییتر، یوتیوب، فیسبوک و اخیراً واتس‌اپ و اینستاگرام به‌طور جدی اعمال شده است. هرچند اخیراً رفع فیلتر برخی از این پلتفرم‌ها آغاز شده، اما همچنان چالش‌های بسیاری باقی مانده است.»

حق قانونی مردم برای دسترسی آزاد به اینترنت

لعیا جنیدی، حقوقدان، با استناد به اصول قانون اساسی، بر حق مردم برای دسترسی آزاد به اینترنت تأکید کرد. او گفت: «طبق اصول (۲۴)، (۲۵)، (۲۶)، (۲۷) و (۲۸) قانون اساسی، دولت موظف است آزادی در رسانه‌ها و پلتفرم‌های اینترنتی را تضمین کند. بسیاری از مردم از طریق این پلتفرم‌ها کسب درآمد می‌کنند و رفع فیلترینگ می‌تواند به توسعه اقتصادی و افزایش رقابت کمک کند.»

کاهش درآمد و مشکلات فیلترینگ برای صنعت تلکام

بهزاد اکبری، معاون وزیر ارتباطات، در بخشی از صحبت‌های خود به تأثیرات فیلترینگ بر صنعت تلکام اشاره کرد. او گفت: «صنعت تلکام کشور با اندازه‌ای حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان، تنها نصف ارزش یکی از شرکت‌های بزرگ بورس است. دو اپراتور بزرگ کشور در سال ۱۴۰۲، فقط ۱۰۰ هزار میلیارد تومان فروش داشته‌اند. فیلترینگ و استفاده از فیلترشکن‌های ناامن باعث افزایش حملات سایبری و قرار گرفتن IPهای ایران در لیست سیاه شده و سهم این صنعت را در کشور کاهش داده است.»

پیامدهای استفاده از فیلترشکن‌های ناامن

اکبری تأکید کرد که فیلترشکن‌ها نه‌تنها امنیت شبکه را به خطر می‌اندازند، بلکه موجب مسدود شدن دامنه‌های خارجی برای کاربران ایرانی می‌شوند. او افزود: «۳۰ درصد دامنه‌های خارجی برای کاربران ایرانی فیلتر شده و حتی با اینترنت فیبر نوری نیز دسترسی به این دامنه‌ها ممکن نیست. این محدودیت‌ها به کاهش شدید مصرف ترافیک دیتا و کوچک‌تر شدن صنعت تلکام کشور منجر شده است.»

راه‌حل: رقابت آزاد و توسعه اپلیکیشن‌های داخلی

اکبری در پاسخ به سؤال درباره توسعه اپلیکیشن‌های داخلی گفت: «به‌جای رویکردهای سلبی، باید اپلیکیشن‌های داخلی را در یک بازار آزاد و رقابتی تقویت کنیم. کاربران باید خودشان انتخاب کنند که از چه اپلیکیشنی استفاده کنند. اجبار به استفاده از اپ‌های داخلی نتیجه‌بخش نخواهد بود. توسعه و بهبود تجربه کاربری اپ‌های داخلی کلید موفقیت در این حوزه است.»

این نشست به موضوعات مختلفی از جمله لزوم رفع فیلترینگ برای افزایش سرمایه اجتماعی دولت و تأثیر آن بر اصلاحات ساختاری نیز پرداخت. شرکت‌کنندگان تأکید کردند که رفع فیلترینگ می‌تواند به توسعه اقتصادی و بهبود کیفیت زندگی مردم کمک شایانی کند.