نشست تحلیلی «فرصت‌ها و چالش‌های بانکداری هوشمند در قوانین و اسناد بالادستی» در روز ششم آذر ۱۴۰۳، طی یازدهمین همایش «بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت» برگزار شد. این نشست با حضور مدیران و کارشناسان ارشد بانکی، از جمله علیرضا ماهیار، مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک، و سیدمهدی حسینی، قائم‌مقام مدیرعامل بانک سپه، همراه بود. محورهای این نشست، بررسی چالش‌های رگولاتوری در حوزه بانکداری هوشمند، تعدد قوانین و ضعف زیرساخت‌های قانونی در ایران بود.
تعریف صلاح‌دید در قوانین بانکی
رامین مجاب، مدیر گروه مطالعات بانکداری پژوهشکده پولی و بانکی، با ارائه مقاله‌ای درباره بانکداری هوشمند، به اهمیت تعریف سطح مطلوب صلاح‌دید در قانون‌گذاری اشاره کرد. او ضمن بیان تجربه اتحادیه اروپا و آمریکا در تنظیم قوانین هوش مصنوعی، تأکید کرد: «قوانین پیچیده و غیرشفاف، رقابت‌پذیری را کاهش داده و نوآوری را محدود می‌کند. باید بین پیش‌بینی‌پذیری قانون و انعطاف‌پذیری آن تعادل برقرار شود.»
انسان، محور هوش مصنوعی در اروپا
سیدمهدی حسینی با تمرکز بر حکمرانی دیجیتال و ضرورت پیش‌بینی‌پذیر کردن اقتصاد، اظهار کرد: «محور قوانین هوش مصنوعی در اروپا، حفظ منافع انسان است. بانکداری هوشمند باید با ارتقای تجربه مشتری و بانکداری باز همراه باشد.» او همچنین بر رگولاتوری فناورانه و شفافیت قوانین تأکید کرد.
تعدد رگولاتورها؛ چالش اصلی توسعه
مرتضی ترک تبریزی، رئیس هیئت‌مدیره بانک تجارت، با اشاره به تورم قوانین و تعدد رگولاتور، این موضوع را یکی از اصلی‌ترین موانع توسعه بانکداری هوشمند دانست و افزود: «قوانین فعلی نه‌تنها مشکلات ساختاری بانک‌ها را حل نکرده‌اند، بلکه در برخی موارد نبود قوانین مناسب نیز توسعه را متوقف کرده است.» او همچنین بر اهمیت فین‌تک‌ها و استفاده از تجربیات جهانی در حل چالش‌های رگولاتوری تأکید کرد.
زیرساخت‌ها و اعتماد به فناوری
محمدرضا کریمی، عضو هیئت‌مدیره شرکت ملی انفورماتیک، ایجاد اعتماد به فناوری را اولویت اصلی رگولاتوری دانست و پیشنهاد داد که ایران با الگوگیری از کشورهایی چون سنگاپور و کره‌جنوبی، نظام آموزشی خود را تقویت کرده و سازمان مستقلی برای هوش مصنوعی تأسیس کند.
نیاز به تحول در رویکرد بانک مرکزی
علیرضا ماهیار، مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک، با بیان اینکه بانک مرکزی به دنبال تولی‌گری نیست، گفت: «تمرکز باید بر فناوری‌های نوینی چون کیف‌پول‌های موبایلی و پرداخت‌های بیومتریک باشد. برای رگولاتوری رمزارزها نیز تجربه کشورهایی چون امارات و اتحادیه اروپا بررسی شده تا قوانین منطبق با استانداردهای جهانی تدوین شود.»
مسیر توسعه؛ سنگلاخی اما ممکن
در پایان نشست، سخنرانان بر اهمیت هم‌افزایی اکوسیستم بانکی و توسعه پایدار تأکید کردند. به گفته آن‌ها، قوانین باید پیش‌برنده باشند و از تشکل‌ها و اصناف در رگولاتوری استفاده شود. همچنین، استفاده از سندباکس‌ها می‌تواند بستر مناسبی برای آزمون و خطای نوآوری‌ها فراهم کند.
این نشست نشان داد که اگرچه مسیر توسعه بانکداری هوشمند در ایران پرچالش است، اما با اصلاح قوانین و هماهنگی بیشتر میان رگولاتورها، می‌توان بر موانع غلبه کرد.
