دیپ‌سیک؛ سانسور مباحث سیاسی چین در هوش مصنوعی و تفاوت رویکرد در زبان فارسی

چت‌بات چینی که رقیب جدی OpenAI شده، اما همچنان با محدودیت‌های محتوایی مواجه است

دیپ‌سیک (DeepSeek)، هوش مصنوعی جدید چین، توانسته توجه جهانی را به خود جلب کند و از نظر برخی بنچمارک‌ها در آستانه رقابت با مدل‌های پیشرفته OpenAI قرار بگیرد. این مدل با هزینه‌ای به‌مراتب کمتر از رقبای آمریکایی توسعه یافته و از زبان فارسی نیز پشتیبانی می‌کند، اما همچنان با محدودیت‌ها و سانسورهای محتوا، به‌ویژه در مباحث سیاسی داخلی چین، روبه‌رو است.

سانسور گسترده در زبان انگلیسی

به گزارش پیوست، رسانه‌های انگلیسی‌زبان به سانسور شدید دیپ‌سیک در موضوعات حساس سیاسی چین اشاره کرده‌اند.

نیویورک تایمز گزارش داده است که این مدل حتی به سؤالاتی مانند «شی جین‌پینگ کیست؟» پاسخ نمی‌دهد.
فوربز نیز نشان داده است که دیپ‌سیک از ارائه پاسخ در مورد موضوعاتی مانند اعتراضات اویغورها و سرکوب میدان تیان‌آن‌من طفره می‌رود و صرفاً با جملاتی نظیر:

“متأسفم، هنوز نمی‌دانم چگونه به این نوع سؤالات پاسخ دهم. بیایید درباره ریاضیات، کدنویسی و منطق صحبت کنیم!”
بحث را منحرف می‌کند.

این هوش مصنوعی در مورد سیاستمداران غربی دست بازتری دارد؛ برای مثال، در پاسخ به انتقادات درباره جو بایدن و دونالد ترامپ، پاسخی ۵۰۰ کلمه‌ای ارائه می‌دهد و حتی به نقاط ضعف بایدن در مواجهه با چین اشاره می‌کند.

رویکرد متفاوت در زبان فارسی

بررسی‌های ما نشان می‌دهد که دیپ‌سیک در زبان فارسی عملکرد متفاوتی دارد و در بسیاری از موارد اطلاعات کامل‌تری نسبت به نسخه انگلیسی ارائه می‌دهد.

برخلاف نسخه انگلیسی که از پاسخ به «شی جین‌پینگ کیست؟» امتناع می‌کند، در نسخه فارسی این پرسش به‌طور کامل پاسخ داده می‌شود.
این مدل حتی به انتقادات موجود درباره رئیس‌جمهور چین اشاره کرده و به موضوعاتی مانند فساد و نابرابری اقتصادی پرداخته است.

با این حال، برخی کاربران اشاره کرده‌اند که پاسخ‌های دیپ‌سیک در مسائل حساس سیاسی، همچنان با واقعیت فاصله دارد.

برای مثال، این مدل در پاسخ به پرسش «در سال ۲۰۲۲ برای هو جینتائو چه اتفاقی افتاد؟» تنها به خروج غیرمنتظره او از جلسه اشاره می‌کند و از بیان حضور مأموران امنیتی و اجبار او به خروج خودداری می‌کند.
این در حالی است که ChatGPT در پاسخ خود به اخراج رسمی او اشاره کرده و تصاویر منتشرشده از این واقعه را نیز در توضیحات خود آورده است.

همچنین، دیپ‌سیک اطلاعات بسیار جامع‌تری درباره دونالد ترامپ نسبت به شی جین‌پینگ ارائه می‌دهد.

در پاسخ به «دونالد ترامپ کیست؟»، این مدل سه پاراگراف درباره او، سوابق تلویزیونی‌اش، جنجال‌های مهاجرتی و خروج از توافق اقلیمی پاریس توضیح می‌دهد.

اما در پاسخ به «شی جین‌پینگ کیست؟»، تنها یک پاراگراف کوتاه شامل تاریخ آغاز ریاست جمهوری و نقش مثبت او در توسعه اقتصادی چین ارائه می‌شود.

آینده دیپ‌سیک؛ آیا سانسورها کاهش خواهند یافت؟

نیویورک تایمز گزارش داده است که توسعه‌دهندگان دیپ‌سیک به انتقادات مربوط به سانسور محتوایی توجه کرده و در حال بررسی تغییرات برای افزایش دسترسی اطلاعاتی کاربران هستند.

با این حال، هنوز گزارشی از تغییرات گسترده در نسخه انگلیسی منتشر نشده است.
احتمالاً دیپ‌سیک همچنان در موضوعات حساس سیاسی چین محتاط خواهد بود، اما ممکن است در آینده محدودیت‌ها در زبان‌های دیگر، از جمله فارسی، کاهش یابد.