مانور بانک مرکزی بر اعصاب اکوسیستم نوآوری؛ تصمیمات شبانه چه بر سر اعتماد عمومی می‌آورد؟

چهارشنبه‌ای که گذشت، روز سیاهی برای اکوسیستم نوآوری ایران بود. در حالی که صبح با جلسه‌ای معمولی آغاز شد، شب هنگام تصمیمی غافلگیرکننده، حساب‌های صرافی‌های رمزارز را به محاق برد. حالا رئیس سازمان ملی کارآفرینی در نامه‌ای به رئیس‌جمهور، از تبعات این تصمیم خلق‌الساعه پرده برداشته است.

“سرمایه اجتماعی را با تصمیمات شبانه نابود نکنید،” این پیام اصلی حسین سلاح‌ورزی به مقامات دولتی است. او معتقد است بازار رمزارز به دلیل شفافیت و سهولت دسترسی، به یکی از مهم‌ترین ابزارهای نقل و انتقال مالی تبدیل شده و نمی‌توان با آن این‌گونه برخورد کرد.

اما داستان چه بود؟ در جلسه صبح چهارشنبه که با حضور دو کسب‌وکار رمزارزی برگزار شد، هیچ صحبتی از مسدودسازی نبود. اما در جلسه شبانه که بدون حضور بخش خصوصی تشکیل شد، ناگهان تصمیم به مسدودسازی حساب‌ها گرفته شد.

کارشناسان معتقدند این نوع تصمیم‌گیری چند پیامد جدی دارد:

• تخریب اعتماد عمومی به نظام مالی
• آسیب به کسب‌وکارهای قانونی
• هدایت سرمایه‌ها به سمت بازارهای غیررسمی
• کاهش شفافیت در معاملات

“بانک مرکزی می‌توانست با اطلاع‌رسانی قبلی و تعامل با تشکل‌ها، فضای لازم برای آمادگی را فراهم کند،” این راهکاری است که سلاح‌ورزی پیشنهاد می‌دهد. رویکردی که می‌توانست از تلاطم‌های ناخواسته در بازار جلوگیری کند.

نکته قابل تأمل اینجاست که هنوز چارچوب قانونی مشخصی برای ارزهای دیجیتال در کشور وجود ندارد. در این خلأ قانونی، هر نهادی به بهانه تنظیم‌گری، دست به اعمال محدودیت می‌زند. این یعنی کسب‌وکارهای نوآور باید در محیطی کاملاً نامطمئن فعالیت کنند.

اگرچه محدودیت‌ها پس از 48 ساعت برداشته شد، اما سؤال اینجاست: چه کسی خسارت این دو روز را جبران می‌کند؟ خسارتی که شاید مادی آن قابل محاسبه باشد، اما آسیب به اعتماد عمومی را چگونه می‌توان جبران کرد؟