نهمین دوره مراسم امین‌الضرب اتاق بازرگانی تهران

در نهمین جشنواره امین‌الضرب، از سیاوش شهشهانی، محمود زینی، جواد خوانساری، محمدرضا جابر انصاری، محمدرضا تقی گنجی، احمد گرامی و محسن جلال‌پور تقدیر شد.

اتاق بازرگانی، صنایع معادن و کشاورزی تهران در روز یکشنبه، پنجم اسفندماه، برای نهمین سال متوالی جشنواره کارآفرینی امین‌الضرب را با هدف معرفی و بزرگداشت کارآفرینان و شخصیت‌های اثرگذار در اقتصاد کشور برگزار کرد. این مراسم که با حضور اعضای اتاق بازرگانی تهران، فعالان بخش خصوصی و نمایندگان تشکل‌ها همراه بود، به تجلیل از هفت چهره برجسته در روند توسعه کشور با اعطای لوح، نشان و تندیس امین‌الضرب اختصاص یافت.

چرا ایران از تجربه کشورهای موفق درس نمی‌گیرد؟

در ابتدای مراسم، محمود نجفی عرب، رئیس اتاق بازرگانی تهران، با اشاره به این رویداد ابراز امیدواری کرد که این مسیر برای سال‌های آینده نیز ادامه یابد. او تأکید کرد که جامعه بخش خصوصی همواره خود را بخشی جدایی‌ناپذیر از نظام اقتصادی و سیاسی کشور می‌داند و قلبشان برای آبادانی ایران می‌تپد. از نگاه او، نقدهای این بخش نه از سر مخالفت، بلکه از سر دلسوزی و با نگاهی به آینده کشور ارائه می‌شود.

نجفی عرب که دو سال است ریاست اتاق تهران را بر عهده دارد، این دوران را فرصتی برای خدمت به بخش خصوصی می‌داند. او از گفت‌وگوهای مداوم خود با بزرگان صنعت و تجارت می‌گوید، افرادی که نگران آینده کسب‌وکارهای خود هستند و با مشکلاتی همچون مهاجرت نسل دوم خانواده‌هایشان و نبود چشم‌اندازی روشن برای توسعه دست‌وپنجه نرم می‌کنند. به عقیده او، این فضای ناامیدی نه‌تنها در اقتصاد بلکه در سراسر جامعه نیز مشاهده می‌شود.

او بزرگ‌ترین معضل اقتصاد ایران را «پیش‌بینی‌ناپذیری» می‌داند. نوسانات مداوم نرخ ارز، عدم امکان برنامه‌ریزی بلندمدت و بی‌اطلاعی از تحریم‌های پیشرو، فضایی را ایجاد کرده که سرمایه‌گذاری و کسب‌وکار را دشوار ساخته است. به عقیده او، این بی‌ثباتی نتیجه فقدان حکمرانی مطلوب در اقتصاد است. در همین راستا، به گفته دارون عجم‌اوغلو، اقتصاددان برنده جایزه نوبل، مسیر توسعه کشورها نه به فرهنگ یا موقعیت جغرافیایی، بلکه به حکمرانی صحیح بستگی دارد.

چالش‌های ایران در زمینه توسعه

رئیس اتاق بازرگانی تهران از این تناقض می‌گوید که چگونه ایران که روزگاری صادرکننده برق بود، اکنون با کمبود ۳۰ هزار مگاواتی روبه‌روست و کشوری که دومین دارنده ذخایر گاز جهان است، به دلیل ناترازی انرژی، روزهای متمادی تعطیل می‌شود. او این وضعیت را نتیجه سیاست‌های کوتاه‌مدت و دخالت‌های بی‌رویه دولت‌ها می‌داند که به بهانه عدالت‌محوری و تنظیم بازار، از تصدی‌گری دست نمی‌کشند. سیاست‌هایی که نه‌تنها به عدالت منجر نشده بلکه حتی خصوصی‌سازی را نیز به ناکامی کشانده و فرصت توسعه را از کارآفرینان سلب کرده است.

نیاز به اصلاحات ساختاری در نظام اقتصادی کشور

به گفته نجفی عرب، ناامیدی و رخوت در میان صاحبان کسب‌وکارهای ایرانی به دلیل همین سیاست‌های نادرست تشدید شده است. او معتقد است که رفتارهای تبعیض‌آمیز، فساد و نگاه از بالا به پایین به کارآفرینان، جامعه را دل‌زده کرده است. کارآفرینانی که تاریخ اقتصاد ایران، شاهد تلاش‌هایشان بوده است؛ از اصغر قندچی گرفته تا برادران همدانی، میرمصطفی عالی‌نسب و دیگر بزرگان صنعت و تجارت.

او با تأکید بر تجربه کشورهای موفق، از چین و سیاست درهای باز دنگ شیائوپینگ می‌گوید که توانست اقتصاد این کشور را متحول کند، به‌گونه‌ای که امروزه بیش از ۸۰ درصد اقتصاد چین در اختیار بخش خصوصی است. همچنین از کره جنوبی مثال می‌آورد که روزگاری آرزو داشت به صنعت خودروسازی ایران برسد، اما اکنون یکی از پیشتازان این صنعت در جهان است. او می‌پرسد: «چرا ما همچنان نظاره‌گر پیشرفت دیگران هستیم و از تجربه‌های موفق آنها درس نمی‌گیریم؟»

لزوم توسعه روابط بین‌الملل

به عقیده او، هیچ کشوری بدون توسعه روابط بین‌الملل و سیاست‌های درهای باز به نقطه مطلوب اقتصادی نرسیده است و ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست. تحریم‌های خارجی طی دهه‌ها، زیرساخت‌های حیاتی کشور را فرسوده کرده و نیاز به نوسازی و بهره‌گیری از فناوری‌های روز را دوچندان ساخته است، اما این مسیر بدون عبور از سد تحریم‌ها امکان‌پذیر نخواهد بود.

چالش‌های جذب سرمایه‌گذاری

نجفی عرب تأکید دارد که رشد اقتصادی بدون جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی غیرممکن است. او با اشاره به آمار بانک مرکزی، می‌گوید که میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی در ایران طی یک دهه گذشته حداکثر ۵ میلیارد دلار بوده است، در حالی‌که کشور برای رسیدن به رشد ۸ درصدی به ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد. از نگاه او، دولت برای جذب سرمایه‌گذاران باید ابتدا نظام بانکی، مالیاتی و تأمین اجتماعی را اصلاح کرده و سپس ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش دهد؛ اقداماتی که بسیاری از کشورهای منطقه همچون عمان و قطر انجام داده‌اند.

اعتماد عمومی و الگوهای موفق در تاریخ

او همچنین بر اهمیت اعتماد عمومی به‌عنوان مهم‌ترین سرمایه اجتماعی کشور تأکید دارد و از نمونه‌هایی در تاریخ، مانند کمک مردم کره جنوبی در بحران اقتصادی ۱۹۹۸ یا حمایت بازاریان از دولت مصدق، یاد می‌کند. به عقیده او، اگر دولتی صداقت داشته باشد و صدای مردم و بخش خصوصی را بشنود، می‌تواند از حمایت آنها بهره‌مند شود.

تأکید بر جوانان و انتقال تجربیات به نسل آینده

در پایان، او خطاب به دانشجویان حاضر در مراسم، بر اهمیت آشنایی نسل جوان با کارآفرینان تأکید کرد. او اعلام کرد که اتاق تهران قصد دارد نشست‌هایی را برای انتقال تجربیات کارآفرینان برتر برگزار کند تا امید را در میان جوانان تقویت کند. از نظر او، کارآفرینان سفیران امید هستند و برداشتن موانع پیشروی آنها، اقدامی در جهت تأمین منافع ملی است. او با اشاره به اصطلاحی در فرهنگ ژاپنی که معادل «تمام تلاشت را بکن، ادامه بده، هرگز تسلیم نشو» است، تأکید کرد که این روحیه برای عبور از چالش‌های کنونی، بیش از هر زمان دیگری ضروری است.

تجلیل از برگزیدگان نهمین جشنواره امین‌الضرب

• سیاوش شهشهانی – پدر اینترنت ایران
  نخستین برگزیده نهمین دوره مراسم امین‌الضرب، سیاوش شهشهانی، چهره ماندگار ریاضی و فردی بود که ایران را از طریق اینترنت به جهان متصل کرد. او موفق شد پسوند دات آی آر (ir.) را برای سایت‌های ایرانی در اینترنت جهانی به ثبت برساند. در این مراسم، اتاق تهران با اعطای لوح و نشان امین‌الضرب از این دانشمند برجسته کشور تقدیر کرد.

• محمود زینی – خواب راحت مردم
  محمود زینی، بنیان‌گذار و مدیرعامل کارخانه لایکو، در سال ۱۳۵۵ با خرید ماشین‌آلات منسوج نبافته و کالای خواب، به حوزه‌ای ورود کرد که پیش از آن در ایران تولیدکننده‌ای نداشت. او نخستین کسی بود که با تولید کالای خواب باکیفیت داخلی، آسایش شبانه را برای مردم به ارمغان آورد.

• جواد خوانساری – مرد راه
  جواد خوانساری، پیش‌کسوت صنعت راه و ساختمان و رئیس هیئت‌مدیره شرکت هریسون، به دلیل چند دهه فعالیت در توسعه زیرساخت‌های کشور، از جمله احداث ۲۰ کارخانه و مجتمع صنعتی، ساخت نیروگاه و احداث حدود ۴۰۰ کیلومتر راه و پل، مورد تقدیر قرار گرفت.