تصور کنید بتوانید بدون فروش سهامتان و تنها با چند کلیک ساده، از بانک وام بگیرید. این رؤیایی است که حالا با سامانه “ستاره” به واقعیت تبدیل شده است. سرویس توثیق الکترونیکی سهام، که از مرداد سال گذشته راهاندازی شده، حالا پلی میان بازار سرمایه و نظام بانکی ایجاد کرده است.
“میخواهیم فرایند وثیقهگذاری سهام به سادگی یک خرید اینترنتی باشد،” این جملهای است که مسعود صدقی، مدیر فنی پروژه توثیق الکترونیک شرکت سپردهگذاری مرکزی، در تشریح اهداف این طرح به کار میبرد. به گفته او، تمام آنچه نیاز دارید یک گوشی هوشمند و ثبتنام در سامانه سجام است.
اما چرا این طرح تا این حد مهم است؟ کارشناسان معتقدند توثیق الکترونیکی سهام میتواند به ثبات بازار سرمایه کمک کند. وقتی سهامداران برای تأمین نقدینگی مجبور نباشند داراییهای خود را بفروشند، فشار فروش در بازار کاهش مییابد. این دقیقاً همان چیزی است که بازار سرمایه در شرایط فعلی به آن نیاز دارد.
در حال حاضر سه بانک ملی، مهر و رسالت به این طرح پیوستهاند، اما این تازه آغاز راه است. شرکت سپردهگذاری مرکزی در حال مذاکره با سایر بانکهاست و به نظر میرسد به زودی شاهد گسترش این خدمات باشیم.
نکته جالب توجه اینجاست که این خدمت فقط مختص سهامداران بزرگ نیست. هر فردی که در سامانه سجام ثبتنام کرده و احراز هویت شده باشد، میتواند از این امکان استفاده کند. کافی است شرایط و تعهدات را با دقت مطالعه کند و بپذیرد.
“ما محدودیتی برای همکاری با بانکها نداریم،” این جمله صدقی نشان میدهد که در آیندهای نزدیک، احتمالاً شاهد رقابت بانکها برای ارائه خدمات بهتر به سهامداران خواهیم بود. رقابتی که میتواند به نفع سرمایهگذاران تمام شود.
این طرح را میتوان نقطه عطفی در تعامل بازار سرمایه و نظام بانکی دانست. جایی که فناوری دیجیتال به کمک سرمایهگذاران آمده تا بدون نیاز به مراجعه حضوری و طی فرایندهای پیچیده اداری، از دارایی خود به عنوان پشتوانه وام استفاده کنند.
حالا باید دید آیا این نوآوری میتواند به وعده خود برای کمک به ثبات بازار سرمایه عمل کند؟ پاسخ این سؤال را باید در ماههای آینده و با گسترش استفاده از این خدمت جستجو کرد.