زنجیره تأمین جهانی امروز با چالشهای متعددی روبروست. بحران دریای سرخ تنها نمونهای از اختلالات گستردهای است که ۳۰ درصد ترافیک کانتینری جهان را در کانال سوئز تحت تأثیر قرار داده است. همهگیری کووید-۱۹، نوسانات قیمت حمل و نقل، زیرساختهای فرسوده و خشکسالی در کانال پاناما از دیگر عواملی هستند که به اختلالات معمول در این حوزه تبدیل شدهاند.
این بحرانهای پیاپی، کسبوکارها را وادار کرده تا در استراتژیهای زنجیره تأمین خود بازنگری اساسی کنند و به دنبال راهکارهای پایدارتر برای تأمین مواد و مدیریت عملیات حمل و نقل باشند. در این میان، سیستمها و فرآیندهای قدیمی که برای مدیریت هزینه یک تریلیون دلاری خدمات زنجیره تأمین و لجستیک جهانی استفاده میشوند، دیگر پاسخگوی نیازهای امروز نیستند.
نقطه امید در این میان، ظهور موج جدیدی از استارتاپهای زنجیره تأمین است که با هدف مدرنسازی عملیات پا به عرصه گذاشتهاند. با این حال، چالش بزرگ همچنان پابرجاست: مدیریت جریان مالی در سراسر زنجیره تأمین. ریشه بسیاری از مشکلات در تأمین مالی زنجیره تأمین، به دشواری دسترسی، نرمالسازی و درک دادهها برمیگردد.
چالشهای کلیدی در تراکنشهای زنجیره تأمین
تنوع سیستمهای مالی در مناطق جغرافیایی مختلف یکی از پیچیدگیهای اصلی است. هر منطقه سیستم بانکی، ارز و روشهای پرداخت خاص خود را دارد. از سوی دیگر، تأخیرهای طولانی در تحویل کالا نیاز به سرمایه در گردش قابل توجهی را ایجاد میکند.
ضعف ارتباطات فناورانه میان شرکا نیز به کمبود دادههای دقیق منجر میشود. بسیاری از شرکتها هنوز از نرمافزارهای قدیمی برنامهریزی منابع سازمانی (ERP)، اکسل، ایمیل و اسناد کاغذی اسکن شده برای مدیریت تدارکات، موجودی و پرداختها استفاده میکنند.
ایجاد اعتماد با شرکای جدید نیز فرآیندی زمانبر است، چرا که در روابط زنجیره تأمین مسائل بسیار مهمی در میان است که میتواند بر تیمها، مشتریان و حتی اقتصاد منطقهای تأثیرگذار باشد.
راهکارهای نوین و فرصتهای پیش رو
خوشبختانه فناوریهای نوین راه را برای حل این چالشها هموار کردهاند. هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی در حال کمک به استخراج و استانداردسازی دادههای زنجیره تأمین هستند. این فناوریها میتوانند اطلاعات را از فاکتورها، صورتحسابها و سایر اسناد پرداخت استخراج کرده و به طور خودکار سیستمهای ثبت هر طرف را بهروزرسانی کنند.
در حوزه پرداختها نیز تحولات مهمی در راه است. سیستمهای پرداخت سنتی که بر چک و انتقال ACH متکی هستند، در حال جایگزینی با راهکارهای مدرن و سریعتر هستند. اکوسیستمها و شبکههای پرداخت تخصصی برای بخش زنجیره تأمین در حال شکلگیری هستند که میتوانند نیازهای خاص این صنعت را برآورده کنند.
مسئله شکاف سرمایه در گردش نیز که باعث میشود تأمینکنندگان ماهها منتظر دریافت پرداختهای خود باشند، با راهکارهای فینتک در حال حل شدن است. با توجه به اینکه شکاف تأمین مالی تجارت جهانی به ۱.۷ تریلیون دلار میرسد، این راهکارها میتوانند تحولی اساسی در این زمینه ایجاد کنند.
چشمانداز آینده
آینده زنجیره تأمین در نقطه تلاقی فینتک و هوش مصنوعی شکل خواهد گرفت. از قیمتگذاری و تدارکات گرفته تا پرداختهای حمل و نقل، راهکارهای اجتناب از جریمه و انطباق، عملیات مالی صنعتی، و خدمات مالی جامع برای حملکنندگان، همگی در حال تحول با استفاده از این فناوریها هستند.
این تحول دیجیتال نه تنها به بهبود کارایی و کاهش هزینهها میانجامد، بلکه میتواند انعطافپذیری و تابآوری زنجیره تأمین را نیز افزایش دهد. کسبوکارهایی که بتوانند از این موج تحول بهرهبرداری کنند، در موقعیت بهتری برای رقابت در بازار جهانی قرار خواهند گرفت.