یک شبکه پیچیده پول‌شویی و کلاهبرداری در گرجستان با استفاده از مهندسی اجتماعی، ۳۵ میلیون دلار از هزاران نفر سرقت کرد. این عملیات گسترده که از سال ۲۰۲۲ آغاز شد، از طریق مراکز تماس حرفه‌ای در تفلیس فعالیت داشت و هدف اصلی آن ساکنان کشورهای ثروتمند، به‌ویژه بریتانیا و کانادا، بودند.
شروع کلاهبرداری با تبلیغات جعلی
در بهار ۲۰۲۴، بن فوگل، مجری معروف تلویزیونی، در اینستاگرام خود نوشت: «دیپ‌فیک من که در فیس‌بوک پخش شده و رمزارز تبلیغ می‌کند، کلاهبرداری است.» اما هشدار او برای بسیاری از قربانیان فایده‌ای نداشت.
مارک، یکی از قربانیان، پس از مشاهده ویدئوی جعلی، وارد وب‌سایت AdmiralsFX شد و پس از دریافت تماسی از پشتیبانی، مبلغ ۲۵۰ پوند واریز کرد. در کمتر از یک ماه، ۲۷ هزار پوند (حقوق یک سالش) را از دست داد. او در تماس با مشاور سرمایه‌گذاری که درواقع یک کلاهبردار بود، ناامیدانه گفت: «تمام پولم را از دست دادم، رفیق. باهاش چیکار کردی؟»
تحقیقات نشان داده که این کلاهبرداری از طریق سه دفتر در تفلیس مدیریت می‌شد. یک تیم ۸۵ نفره با نام «Skameri» (به معنای «کلاهبردار» در زبان گرجی) از ماه مه ۲۰۲۲ تا کنون حدود ۳۵ میلیون دلار را از مردم سرقت کرده است. پول‌ها از طریق یک شبکه پیچیده پول‌شویی جابه‌جا می‌شد، اما به دلایلی عجیب، این فعالیت تا مدت‌ها از دید مقامات پنهان ماند.
تکنیک‌های فریب: تبلیغات جعلی و تماس‌های تلفنی
این شبکه برای جذب قربانیان، تبلیغات جعلی را در وب‌سایت‌های معروف منتشر می‌کرد و از بازاریابان همکاری می‌گرفت. هر بازاریاب برای جذب یک قربانی که مبلغ اولیه را واریز کند، بین ۵۰۰ تا ۱۷۵۰ دلار پاداش دریافت می‌کرد. ساکنان بریتانیا و کانادا بیشترین هدف این عملیات بودند.
یکی از قربانیان، ترزا، پزشک بازنشسته ۷۴ ساله‌ای بود که ۵۰ هزار پوند از دست داد. او در ماه‌های آخر زندگی خود، برای پرداخت بدهی‌هایش از بستگان پول قرض می‌کرد. کن، ۶۴ ساله که دچار بیماری عصبی بود، هنگامی‌که تحت تأثیر داروهای سنگین قرار داشت، مورد هدف کلاهبرداران قرار گرفت. لوسی، ۶۱ ساله نیز پس از از دست دادن ۱۰۰ هزار پوند، دچار مشکلات روحی شد.
فریبکاری با نرم‌افزارهای جعلی
کلاهبرداران از یک نرم‌افزار شبیه‌ساز بازار مالی استفاده می‌کردند که نمودارهای ساختگی، قیمت‌های جعلی و اخبار فریبنده درباره رمزارزها را نمایش می‌داد. مارک درباره این سیستم گفت: «همه‌چیز واقعی به نظر می‌رسید، داشتم سود می‌کردم.» اما زمانی که او تلاش کرد سودش را برداشت کند، با هزینه‌های سنگینی روبه‌رو شد.
کلاهبرداران قربانیان را مجبور به پرداخت هزاران دلار مالیات جعلی، کمیسیون‌های انتقال و هزینه‌های ضدپول‌شویی می‌کردند. اگر قربانی از پرداخت خودداری می‌کرد، تهدید به بسته شدن حساب یا مسدود شدن سودهای خیالی خود می‌شد.
شبکه پیچیده پول‌شویی و سوءاستفاده از بانک‌ها
بانک‌ها معمولاً سیستم‌های امنیتی پیشرفته‌ای برای جلوگیری از کلاهبرداری دارند، اما کلاهبرداران راهی برای دور زدن این سدها پیدا کردند. آنها به قربانیان توصیه می‌کردند که حساب‌های خود را در نئو بانک‌ها (بانک‌های دیجیتال) باز کنند، زیرا این مؤسسات مالی کمتر تحت نظارت بودند.
۱۵۴ قربانی از طریق «روولوت»، یکی از بانک‌های دیجیتال بریتانیا، و ۵۰ نفر دیگر از طریق بانک «کرو» متضرر شدند. جی‌پی مورگان نیز در میان بانک‌هایی بود که قربانیان از طریق آن پرداخت‌های خود را انجام دادند.
در یکی از موارد، ترزا ۱۰ هزار پوند را به حساب شرکتی واریز کرد که به‌ظاهر یک فروشگاه پوشاک بود، اما درواقع بخشی از شبکه پول‌شویی بود.
رهبران کلاهبرداری چه کسانی هستند؟
مری شوتادزه، مدیر این شبکه در تفلیس، تیمی را هدایت می‌کرد که مسئول متقاعد کردن قربانیان برای افزایش سرمایه‌گذاری‌هایشان بودند. کارکنان این شبکه به‌خاطر عملکردشان ساعت‌های رولکس و جوایز طلایی دریافت می‌کردند. در میان این افراد، آکاکی کوِخیشویلی، یکی از افراد کلیدی عملیات، در تصاویر منتشرشده در کنار خودروهای لوکس دیده شده است.
بااین‌حال، هنگامی‌که یک قربانی با مری روبه‌رو شد، او با لحن گستاخانه گفت: «فقط برو خودت رو بکش. من می‌توانم از هر کسی کلاهبرداری کنم. تو هیچ‌وقت پاسپورت واقعی منو پیدا نمی‌کنی.»
واکنش مقامات و آینده پرونده
دفتر دادستانی گرجستان اعلام کرده که در حال بررسی این شبکه کلاهبرداری است. در بریتانیا نیز نمایندگان پارلمان خواستار اقدام فوری شده‌اند. بااین‌حال، قربانیان زیادی هنوز نتوانسته‌اند پول‌های ازدست‌رفته خود را بازیابند.
دِرِک، یکی از قربانیان، گفت: «من این کلاهبرداری را به Action Fraud گزارش دادم، اما آنها گفتند که پلیس نمی‌تواند کاری انجام دهد.»
مارک که همه دارایی خود را از دست داده، اکنون تنها یک هدف دارد: آگاه‌سازی مردم برای جلوگیری از تکرار چنین فریب‌هایی.
