۵۰ سکوی فروش طلا گردش مالی بالای یک میلیارد تومان دارند

جانشین پلیس امنیت اقتصادی فراجا: سامانه‌ای هوشمند برای رصد معاملات آنلاین طلا لازم است

در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری که ۱۶ اسفندماه ۱۴۰۳ برگزار شد، چالش‌های خریدوفروش آنلاین طلا با حضور مسئولان و کارشناسان بررسی شد. سردار سهراب بهرامی، جانشین پلیس امنیت اقتصادی فراجا، در این نشست اعلام کرد که از میان ۱۷۵ سکوی فعال فروش طلا، ۵۰ سکو گردش مالی بیش از یک میلیارد تومان دارند.

وی تأکید کرد که هرچند تاکنون شکایتی از این سکوها ثبت نشده است، اما برای پیشگیری از تخلفات احتمالی، تدوین سازوکارهای نظارتی ضروری است.

۵۰۵ سایت مجوز فروش آنلاین طلا دریافت کرده‌اند

سردار بهرامی با اشاره به وضعیت سایت‌های فروش آنلاین طلا توضیح داد که تاکنون ۵۰۵ سایت مجوز فعالیت دریافت کرده‌اند که از این میان، ۱۷۵ سایت فعال هستند. این مجوزها از سوی مرکز ملی صدور مجوزها و وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) صادر شده است.

وی در ادامه یکی از چالش‌های جدی این حوزه را امکان وقوع خالی‌فروشی دانست و اعلام کرد که در جلساتی با وزارت صمت و اتحادیه‌های مرتبط، این موضوع بررسی شده است. همچنین، حدود ۱۵ روز پیش، پلتفرم‌های فروش طلا تعهداتی معادل ۱۶۰۰ کیلوگرم طلا به مردم داشته‌اند که این مقدار به بانک کارگشایی تحویل داده شده است.

 نگرانی از تکرار پرونده‌هایی مشابه سکه ثامن
سردار بهرامی همچنین با اشاره به پرونده‌های تخلف مالی در گذشته، بر لزوم ایجاد سامانه‌ای هوشمند برای نظارت بر فروش آنلاین طلا تأکید کرد. او اعلام کرد که میزان طلای تضمین‌شده در بانک کارگشایی اکنون به ۱۸۰۰ کیلوگرم رسیده است.

نقد دستورالعمل صدور مجوزها و اصلاح آن

محمدرضا حاجی جعفری، معاون مرکز بهبود محیط کسب‌وکار، در این نشست از ضعف دستورالعمل‌های پیشین صدور مجوز سخن گفت. به گفته وی، دستورالعملی که در سال ۱۳۹۹ تصویب شد، تنها با یک قرارداد میان پلتفرم و طلافروش، مجوز صادر می‌کرد که این مسئله زمینه‌ساز تخلفاتی مانند خالی‌فروشی شد.

 اقدامات اصلاحی از آبان ۱۴۰۲ آغاز شد
به گفته حاجی جعفری، از آبان‌ماه ۱۴۰۲ جلساتی برای اصلاح این روند آغاز شد و کمیته اقدام طلا در وزارت صمت تشکیل شد. همچنین، هیئت مقررات‌زدایی تصویب کرد که دستورالعمل‌های جدید باید با درنظرگرفتن ملاحظات امنیتی و فنی تدوین شوند.

وی افزود که طبق ماده ۸۷ قانون نظام صنفی، اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی مسئول صدور این مجوزها است، اما برای معاملات طلا که حساسیت بالایی دارند، نظارت کامل حاکمیتی ضروری است. در همین راستا، کمیته‌ای با حضور نمایندگان فراجا و وزارت اطلاعات تشکیل شده است.

وی اعلام کرد که دستورالعمل جدید باید تا ۷ فروردین ۱۴۰۴ نهایی و ابلاغ شود.

اختلاف‌نظر درباره ضوابط جدید صدور مجوز

در ادامه نشست، درباره نحوه تدوین ضوابط جدید برای پلتفرم‌های فروش طلا اختلاف‌نظرهایی مطرح شد.

 رضا الفت‌نسب، رئیس اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی، اعلام کرد که در ابتدا قرار بود سکوهای آنلاین در حجم محدودی (۵ تا ۱۰ کیلوگرم) فعالیت کنند، اما ناگهان ۲۷۰ تا ۲۸۰ مجوز صادر شد که این مسئله باعث نگرانی از نظارت ناکافی شده است.

وی تأکید کرد که در حال حاضر سقفی برای فروش طلا وجود ندارد و همچنان از ضوابط سال ۱۳۹۹ پیروی می‌شود، درحالی‌که این مقررات شفافیت و قابلیت اجرایی کافی ندارند.

 احتمال شکل‌گیری بازارهای زیرزمینی
الفت‌نسب هشدار داد که اگر این روند اصلاح نشود، ممکن است کسب‌وکارهای غیررسمی و زیرزمینی شکل بگیرند.

در پاسخ، محمدرضا حاجی جعفری اعلام کرد که هیئت عالی نظارت بر سازمان‌های صنفی مسئول تدوین نهایی ضوابط است و نظر بخش خصوصی نیز در این روند لحاظ خواهد شد، اما تصمیم‌گیری نهایی بر عهده این هیئت است.

ابهام در مجوزهای فروش آنلاین طلا؛ ورود مجلس به ماجرا

مصطفی طاهری، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، اعلام کرد که مجلس پیگیر تدوین قوانین نظارتی برای بازار فروش آنلاین طلا است.

او گفت که در حال حاضر، سه روش برای فروش طلا وجود دارد:

1. روش سنتی (مغازه‌ها و بازارهای فیزیکی)
2. فروش از طریق اوراق بهادار تحت نظارت سازمان بورس
3. فروش از طریق پلتفرم‌های آنلاین

وی تأکید کرد که فروش طلای آب‌شده، که استاندارد مشخصی ندارد، نباید از طریق این پلتفرم‌ها انجام شود.

 معاملات پلتفرم‌ها، اوراق بهادار بدون مجوز بورس هستند
طاهری هشدار داد که بسیاری از این معاملات در حقیقت نوعی اوراق بهادار هستند که باید تحت نظارت سازمان بورس انجام شوند.

او افزود که مجوزهای صادر شده در این حوزه، درصورتی‌که ناظر بر معاملات اوراق بهادار باشند اما بدون مجوز بورس فعالیت کنند، غیرقانونی محسوب می‌شوند.

چالش‌های نظارت بر سکوهای فروش آنلاین طلا

 سید جواد جهرمی، مدیرعامل بورس کالای ایران، در واکنش به این مباحث گفت که بورس کالا در حال بررسی شرایط پلتفرم‌های فروش طلا است.

وی تصریح کرد که هرگونه معامله‌ای که در قالب اوراق بهادار انجام شود اما مجوز سازمان بورس را نداشته باشد، غیرقانونی است.

سامانه‌ها باید خود را با ضوابط جدید تطبیق دهند

 سید داوود موسوی، معاون توسعه بازرگانی وزارت صمت، اعلام کرد که طبق دستورالعمل جدید بورس کالا، خریدوفروش اوراق دیگر انجام نخواهد شد و مجوز جدیدی برای بورس کالا صادر نمی‌شود.

وی تأکید کرد که پلتفرم‌های فروش طلا باید خود را با این ضوابط جدید تطبیق دهند تا از بروز ریسک‌های احتمالی جلوگیری شود.