افزایش قابل توجه دادوستد ارزهای دیجیتال در ایران، موجب توجه بیشتر سازمانهای نظارتی و مالیاتی به این حوزه شده است. صرافیها طبق مدل کارمزدی خود مالیات میپردازند؛ با این حال، نبود چارچوب شفاف هنوز مانع از رصد کامل معاملهگران میشود.
معاون دفتر حسابرسی سیستمی سازمان امور مالیاتی تأکید کرده که سود حاصل از خرید و فروش رمزارز بهعنوان «درآمد» محسوب میشود و نادیده گرفتن آن ممکن است به جریمههای سنگینی منجر شود.
جایگاه رمزارز در قوانین مالیاتی
در زمان بررسی طرح «مالیات بر سوداگری و سفتهبازی» در مجلس، ارزهای دیجیتال بهعنوان دارایی سرمایهای شناخته شدند و مشمول مالیات بر عایدی سرمایه قرار گرفتند. اگرچه پیشنهاد حذف رمزارزها از این مالیات مطرح شد، اما مجمع تشخیص مصلحت نظام آن را رد کرد. بنابراین، وضعیت مالیات در این بخش همچنان بهطور قطعی مشخص نیست.
مرجان نکوآمال، معاون دفتر حسابرسی سیستمی سازمان، اعلام کرد که طبق سیاستهای ابلاغی، سود حاصل از معاملات رمزارز بهعنوان درآمد مشمول مالیات است. به این ترتیب، ارزهای دیجیتال که پیشتر حاشیهای بودند، اکنون به بخش اصلی و پرگردش اقتصادی تبدیل شدهاند و تحت مقررات مالیاتی قرار گرفتهاند.
خلأهای قانونی در شناسایی تریدرها
نکوآمال در خصوص نبود بستر شفاف مانند بازار سرمایه اشاره کرد که این مسئله باعث شده اطلاعات کامل معاملهگران در دسترس سازمان قرار نگیرد. در بورس، نرخ مالیات و دادههای معاملاتی شفاف است، اما در بازار ارز دیجیتال این شفافیت وجود ندارد؛ مگر زمانی که سود وارد حساب بانکی شود که در این صورت، سازمان امور مالیاتی میتواند آن را بهعنوان درآمد بررسی کند.
صرافیهای ایرانی مشابه کارگزاریهای بورس طبقهبندی میشوند و با داشتن مجوز رسمی، بهعنوان فعال اقتصادی شناخته میشوند. این صرافیها باید بهازای کارمزدهای دریافتی مالیات پرداخت کنند که این کارمزدها درآمد مشمول مالیات تلقی میشود.
اختلافنظر در شیوه محاسبه مالیات
برخی از صرافیها معتقدند که مالیات بر اساس جریان ورودی و خروجی پول محاسبه میشود، نه فقط بر اساس کارمزدها. نکوآمال تأکید کرد که مبنای قانونی تا کنون همان کارمزدها بوده است و در صورت وجود اختلاف، باید جداگانه بررسی شود. همچنین، تنوع نرخ کارمزد میان صرافیها بهعنوان یکی از چالشهای محاسبه مالیات مطرح است.
استخراج، تنها بخش کاملاً قانونگذاریشده
مراکز استخراج ارز دیجیتال بهعنوان واحدهای صنعتی شناخته شده و موظف به پرداخت مالیات هستند. سازمان امور مالیاتی دستورالعملهای ویژهای برای این مراکز صادر کرده که از جمله آنها میتوان به حذف محدودیت مکانی برای برخی شهرهای بزرگ اشاره کرد.
بازاری که زمانی خارج از دید قانون بود، اکنون هر روز بیشتر با مقررات روبهرو میشود. معاملهگران و کسبوکارهای حوزه رمزارز باید به این تغییرات توجه کنند، زیرا در غیر این صورت ممکن است با هزینههای سنگینی مواجه شوند.
منبع: naghdineh.com